BUSHI-DO”, kodeks samurajski, cz.3

Michał Śliwka

 

„BUSHI NO NASAKE- czułość wojownika

 

DOBROĆ, UPRZEJMOŚĆ

Twarde wychowanie samuraja obejmowało także wpajanie wzniosłych cech charakteru, jako równowagi dla wojennych cnót, prawości i bezwzględnej sprawiedliwości.

Dlatego też wspaniałomyślność, przywiązanie i litość uważano za najwyższe cechy duszy ludzkiej. Miłosierdzie okazane w imię sprawiedliwości przy świadomości swej siły i możliwości użycia jej – staje się mocą z moralnego punktu widzenia. Z tego też powodu tak jak człowiek dobry myśli o cierpiących i biednych, tak samuraj winien być wspaniałomyślny wobec słabych i uciśnionych.

Kształtowaniem u młodego samuraja delikatnych cech ludzkiego charakteru służyła nauka muzyki i poezji.

Książę Siarkawy tak przedstawił to swym samurajom :”… nie odpychaj od siebie woni kwiatów, odgłosów delikatnych dzwonów, brzęczenia owadów wśród ciemnej nocy, ale wsłuchaj się w nie gdy w czasie nocnych godzin zbliżają się do twego łoża. Musisz wybaczyć, choćby nawet zranili twe uczucia; chmurze, co ci zasłania księżyc i mężowi, który szuka z tobą zaczepki”.

Inną formą kształtowania łagodności samurajskich charakterów było pisanie poezji. Charakterystyczną cechą była ich zwięzłość wyrażająca głębokie uczucia. Bushi pisali swe wiersze pod wpływem chwili, przed bitwą, w podróży, niekiedy w czasie bitwy, czując zbliżającą się śmierć. Często znajdowano przy martwych samurajach zwoje z poezją.

Pewna anegdota dobrze przedstawia przemianę butnego wojownika w świadomego swej siły samuraja, otwartego na otaczające go piękno. Gdy nauczyciel poprosił go o napisanie wiersza o japońskim słowiku ( uguisu), napisał :” Dzielny wojownik zatyka ucho , które słuchałoby rade śpiewu uguisu”, lecz po wielu dniach stworzył inny wiersz :” Rycerz pełen siły stoi gotów do walki i wsłuchuje się w słodkie dźwięki, które na drzewie uguisu wydzwania”.

 

Przykładem cnót samurajskich był wielki mistrz miecza, poezji i malarstwa -MUSASHI.

Jak więc widać , wiele jest podobieństw w kształtowaniu się kasty rycerskiej w Europie i Japonii w okresie średniowiecza. W obu przypadkach ważna rolę w sferze powstawaniu kodeksów rycerskich odgrywały nurty religijne i filozoficzne, jak i spore znaczenie miała sztuka w zachowaniach rycerskich ( np. pisanie wierszy ).

 

Powrót