KŁOPOTY Z…

KOTE GAESHI

Michał ¦liwka

Zdarza się, iż w trakcie zajęć uczeń zgłasza instruktorowi, iż jaka¶ technika „nie działa”. Bardzo często bywa tak w przypadku kote gaeshi (jednej ze sztandarowych technik jujutsu), szczególnie za¶ gdy do sekcji trafi± przedstawiciele tzw. „miękkich” szkół jujutsu (aikido, hakko, yoseikan).

W takim przypadku należy wyj¶ć z założenia, iż to nie technika nie działa, lecz uczeń Ľle j± wykonuje.

Pamiętać także należy, iż jujutsu (i jego formy: aikijujutsu, aiki-jutsu itd.) opiera się na znajomo¶ci anatomii. Zazwyczaj w braku jej znajomo¶ci tkwi problem z wykonywaniem kote gaeshi.

W efekcie obserwować można dżentelmeńskie wykonywanie KG, w której partnerzy umawiaj± się, iż jeden zrobi tak, a partner tak.

I przez cale lata uprawiaj±c tak± gimnastykę zdrowotn± wspaniale zgrani - s± przekonani, iż s± dobrzy, bo przecież inne techniki podobnie wykonuj szybko i dynamicznie. I do głowy im ( jak i instruktorom) nie przyjdzie j± po prostu sprawdzić; nie ma dĽwigni - nie upadam.

Tak samo pojęcie kote gaeshi wymaga wyja¶nienia.

Bowiem samo kote gaeshi to dĽwignia w osi przedramienia (fot.1,2), technika rzadko wykonywana, głównie w starych, bojowych formach jujutsu. Opiera się ona na wykonywaniu nacisku na wszystkie ko¶ci ¶ródręcza (rys. 1) i rozci±ganiu wszystkich więzadeł nadgarstka.

Odmianę, z jak± zazwyczaj mamy do czynienia to kote gaeshi-neji (KGN- zewnętrzna dĽwignia na nadgarstek). Jej istot± jest działanie jak w kote gaeshi, lecz skierowanie na zewn±trz ramienia ataku pod k±tem 45 stopni.

W efekcie cała siła nacisku skupia się na bardzo małej powierzchni ko¶ci łódeczkowatej -wzmagaj±c ból. Prawidłowe wykonanie kote gaeshi-neji wspomaga nam sam napastnik, Jeżeli zablokujemy jego nadgarstek w płaszczyĽnie strzałkowej i czołowej - jego palce pokazuj± nam kierunek nacisku (foto,3).

Dochodzimy do rzeczy podstawowej, czyli k±ta, pod jakim wykonujemy technikę. Wykonywana jest ona pod k±tem 90 stopni do podłoża.

I tu leży kolejna przyczyna niepowodzeń w prawidłowo¶ci jej wykonania, a więc i skuteczno¶ci. Większo¶ć uczniów widz±c, iż w czasie wykonywania KGN przemieszczamy się - w rezultacie ci±gnie nadgarstek za sob±, rozci±gaj±c więzadła nadgarstka i... niweluj±c dĽwignię. Nasze ciało się przemieszcza, lecz dĽwignię KGN wykonujemy prostopadle do podłoża - i w tej koordynacji tkwi trudno¶ć.

Pamiętajmy, iż jedna ze starych nazw kote gaeshi-neji brzmi „kote kudaki”, niszczenie nadgarstka - co wyja¶nia, z jak± sił± działamy na ko¶ci i więzadła nadgarstka i o jaki efekt chodzi w tej technice.

Dla kontroli prawidłowo¶ci technicznej kote gaeshi-neji można wykonać prosty sprawdzian:

a/ ustaw tak nadgarstek, aby był on zablokowany przez palec wskazuj±cy (fot.3),

b/ połóż dłoń zgodnie z kierunkiem palców dłoni partnera (fot.,4),

c/ naci¶nij prostopadle do podłoża (fot.5).

W efekcie partner musi upa¶ć, nie mog±c przeciwstawić się dĽwigni. Bowiem przy prawidłowym ustawieniu k±tów nadgarstka, zablokowany jest także staw łokciowy i barkowy poprzez napięcie ich więzadeł, za¶ nacisk prostopadły powoduje zablokowanie możliwo¶ci przemieszczenia się (efekt „wbicia w podłoże”).

Błędne wykonywanie KGN objawia się w przyjacielskim obejmowaniu partnera w trakcie upadku lub salta (fot. 6). To zadowolenie może mieć tragiczne skutki w realnej sytuacji. Prawdziwy przeciwnik nie będzie wspierał się na naszym barku, lecz maj±c w zasięgu ręki nasz± szyję - uderzy w ni± lub w podstawę czaszki, a to może się skończyć tragicznie.

Z kolei prawidłowe wykonywanie KGN powoduje, iż w trakcie nacisku na nadgarstek, bark przeciwnika będzie sie oddalał, eliminuj±c zagrożenie ze strony jego wolnej ręki (fot.7).

Wraz z przemieszczeniem się naciskamy poprzez rękę cał± mas± ciała na na przeciwnika, zmuszaj±c go do upadku (fot,8). Pamiętajmy bowiem, iż w jujutsu wszystkie techniki wykonuje się całym ciałem. Ręce czy nogi s± jedynie elementem przekazywania naszej energii na przeciwnika (st±d jeden z synonimów jujutsu, to tai jutsu - sztuka ciała). W efekcie jedn± ręk± możemy kontrolować przeciwnika także w leżeniu, ci±gle stosuj±c kote gaeshi-neji (fot. 9).

Jujutsu opieraj±ce się na znajomo¶ci anatomii, fizjologii, psychiki człowieka i podstawowych prawach natury (siła od¶rodkowa, do¶rodkowa) wymaga poznawania tych dyscyplin, choćby w podstawowym zakresie, by technikę wykonywać ¶wiadomie i móc ¶wiadomie poprawiać błędy - nie za¶ uczyć się na zasadzie przypadku: udało się!

Wiedza o budowie i funkcjonowaniu człowieka jest potężn± sił± w sztukach walk, ale Ľle wykonywana technika w jujutsu jest dla jego adeptów bardziej niebezpieczna niż napastnik - wystawia nas bowiem na jego atak zamiast mu przeciwdziałać.

(na zdjęciach: autor i Piotr Grodecki, 1 kyu, Krakowska Akademia Jujutsu - Polska Federacja Ju-Jitsu)

(MSW”Samuraj”5/02)

Powrót